عاطفه خدایی
دوره 3، شماره 6 ، اسفند 1403، صفحه 9-24
چکیده
سفرنامه‌ها به‌عنوان یکی از مهم‌ترین رسانه‌های بین فرهنگی حاصل کنجکاوی و تلاش‌های شخص سفرنامه نویس هستند. این آثار به دلیل اطلاعاتی که از مکان‌ها، اشخاص و فرهنگ‌ها ارائه می‌دهند، جدابیت ویژه‌ای دارند. سفرنامه‌های فارسی نویسان هندی گنجینه‌ای ارزشمند از تاریخ و فرهنگ این سرزمین به شمار می‌آیند. این آثار نه تنها روابط فرهنگی ...
بیشتر
سفرنامه‌ها به‌عنوان یکی از مهم‌ترین رسانه‌های بین فرهنگی حاصل کنجکاوی و تلاش‌های شخص سفرنامه نویس هستند. این آثار به دلیل اطلاعاتی که از مکان‌ها، اشخاص و فرهنگ‌ها ارائه می‌دهند، جدابیت ویژه‌ای دارند. سفرنامه‌های فارسی نویسان هندی گنجینه‌ای ارزشمند از تاریخ و فرهنگ این سرزمین به شمار می‌آیند. این آثار نه تنها روابط فرهنگی بین ایران و هند را به تصویر میکشند، بلکه اطلاعات مهمی در مورد اوضاع اجتماعی، سیاسی و اقتصادی آن دوره نیز ارائه می‌دهند. به لحاظ ادبی نیز متن سفرنامه حاوی اطلاعات مهمی از سبک دوره و سبک شخصی نویسنده و حتی تأثیرپذیری یا تأثیرگذاری وی بر فارسینویسی در هند است. سفرنامهنویسی در دوره صفویه تا قاجاریه رونق گرفت و زمینۀ تبادل دوسویه فرهنگی میان دو کشور را فراهم کرد. از جمله اهداف نوشتن این سفرنامه‌ها، انتقال دانش و اندیشهها از یک سرزمین به سرزمین دیگر است که زمینهساز شناخت بهتر فرهنگ شرق نسبت به غرب شده است. با وجود میلیونها سند تاریخی فارسی در هندوستان، این کشور یکی از بزرگترین منابع اسناد تاریخی فارسی جهان محسوب می‌شود.
حسین الربیعی؛ نسیم کرامت
دوره 3، شماره 6 ، اسفند 1403، صفحه 27-44
چکیده
مغولان پیرو مذهب شمنی، از مذاهب بدوی و قدیمی بودند که پیشینۀ آن حداقل به دورۀ پارینه سنگی می‌رسد. اقوا‌می بسیار خرافی و معتقد به سحر و جادو و روح بودند. شمن‌ها به خدای نادیده یکتا ایمان داشتند، اما در کنار آن آسمان و مظاهر آن را هم می‌پرستیدند. مغولان در زمینه مذهبی، به طور کلی افراد سختگیری نبودند و پس از ورود به ایران و تسلّط ...
بیشتر
مغولان پیرو مذهب شمنی، از مذاهب بدوی و قدیمی بودند که پیشینۀ آن حداقل به دورۀ پارینه سنگی می‌رسد. اقوا‌می بسیار خرافی و معتقد به سحر و جادو و روح بودند. شمن‌ها به خدای نادیده یکتا ایمان داشتند، اما در کنار آن آسمان و مظاهر آن را هم می‌پرستیدند. مغولان در زمینه مذهبی، به طور کلی افراد سختگیری نبودند و پس از ورود به ایران و تسلّط بر آن در قرن هفتم، برخی از آن‌ها دین خود را تغییر دادند. گذشته از اینکه آنان از قدرتهای روحانی میترسیدند و شاید از این رو با دین مردمان این سرزمین کاری نداشتند، شاهنامۀ فردوسی از جمله آثار مهم و قابل تأملی است که دربردارندۀ رسوم، شیوۀ زندگی، باورها و حکمتهای مردم روزگاران کهن ایران است و بازتاب آیین‌های باستانی ایران چون مهرپرستی و زرتشتیگری به وضوح در آن دیده می‌شود. در این مقاله بخشی از مشابهتهای مربوط به آیینها و باورهای یاد شده در شاهنامه فردوسی با آیین‌های شمنی مغولان تطبیق داده شده است که می‌تواند مقدمهای ارزشمند برای پژوهشهای بیشتر پژوهشگران از جمله حوزه های دین پژوهی و اسطوره پژوهی باشد.
ممتاز حیدری؛ حسن شهریاری
دوره 3، شماره 6 ، اسفند 1403، صفحه 47-64
چکیده
شاهنامۀ فردوسی و کوشنامه اثر ایرانشاه بن ابی‌الخیر، از برجسته‌ترین آثار حماسی ادب فارسی و جهان به شمار می‌روند که علاوه بر داشتن ارزش‌های هنری و حماسی، سندی معتبر از هویت، فرهنگ و ساختار اجتماعی فارسی‌زبانان در دوران کهن محسوب می‌شوند. این آثار، بستری برای بازتاب سیمای زنان و نقشی که آن‌ها در ساختار اساطیری، پهلوانی و تاریخی ...
بیشتر
شاهنامۀ فردوسی و کوشنامه اثر ایرانشاه بن ابی‌الخیر، از برجسته‌ترین آثار حماسی ادب فارسی و جهان به شمار می‌روند که علاوه بر داشتن ارزش‌های هنری و حماسی، سندی معتبر از هویت، فرهنگ و ساختار اجتماعی فارسی‌زبانان در دوران کهن محسوب می‌شوند. این آثار، بستری برای بازتاب سیمای زنان و نقشی که آن‌ها در ساختار اساطیری، پهلوانی و تاریخی ایفا کرده‌اند، فراهم میآورند. هدف از این پژوهش، بررسی تطبیقی بازشناساندن هویّت زنان در شاهنامه و کوشنامه است. در این مطالعه تلاش شده است تا با تحلیل نقشها و تأثیرگذاریهای متفاوت زنان در این دو اثر، جلوههای متنوعی از هویت زنان در مقاطع اساطیری، پهلوانی و تاریخی روشن گردد. بررسیها نشان می‌دهد که نقش زنان در شاهنامه و کوشنامه به یک شکل نیست؛ بلکه هر کدام در بستری متفاوت از لحاظ فرهنگی، اجتماعی و داستانپردازی حضور یافته و تأثیرات خاص خود را در روند روایتها و تحوّل داستان‌ها داشته‌اند. در این پژوهش به بررسی توانمندیها و محدودیتهای شخصیت‌های زن پرداخته شده و میزان اثرگذاری آن‌ها در شکل‌گیری حوادث، بازتاب مسائل اجتماعی و فرهنگی، انعکاس نگرش جامعه به هویت و جایگاه زنان مورد تحلیل قرار گرفته است.
معصومه نوری؛ مجید جعفری
دوره 3، شماره 6 ، اسفند 1403، صفحه 67-84
چکیده
این مقاله به تحلیل و بررسی جایگاه خرد و عقل در شاهنامه فردوسی پرداخته است. در شاهنامه، خرد به‌عنوان یک نیروی راهنما و تعیین‌کننده در سرنوشت انسان‌ها و سرنوشت دنیای پهلوانی به تصویر کشیده می‌شود. خرد نه تنها در تصمیمات فردی و اجتماعی شخصیت‌های شاهنامه نقشی کلیدی ایفا میکند، بلکه در تعادل میان قدرت، عدالت، و اخلاق نیز نقش‌آفرینی ...
بیشتر
این مقاله به تحلیل و بررسی جایگاه خرد و عقل در شاهنامه فردوسی پرداخته است. در شاهنامه، خرد به‌عنوان یک نیروی راهنما و تعیین‌کننده در سرنوشت انسان‌ها و سرنوشت دنیای پهلوانی به تصویر کشیده می‌شود. خرد نه تنها در تصمیمات فردی و اجتماعی شخصیت‌های شاهنامه نقشی کلیدی ایفا میکند، بلکه در تعادل میان قدرت، عدالت، و اخلاق نیز نقش‌آفرینی میکند. فردوسی از خرد به عنوان معیار اصلی برای تمیز میان درست و نادرست، خیر و شر، و قدرت و فساد استفاده میکند. در این مقاله به تحلیل موارد مختلفی که خرد در داستان‌های شاهنامه به کار گرفته شده است، پرداخته می‌شود و نقش آن در شکل‌گیری هویت ملی و اخلاقی ایرانیان مورد بررسی قرار می‌گیرد. هدف این پژوهش روشن ساختن اهمیت عقل در ساختار اخلاقی و اجتماعی شاهنامه است و اینکه چگونه فردوسی با تأکید بر خرد، نه تنها به آموزش و رشد فردی توجه داشته، بلکه به مفهوم جهانی عدل و حکمت نیز پرداخته است. فردوسی در شاهنامه از خرد به‌عنوان نیرویی والاتر و معیاری برای هدایت انسان به سمت تصمیمات درست و حکمت‌آمیز استفاده میکند. خرد در شاهنامه نه فقط یک ابزار فکری، بلکه نماد قدرت اخلاقی و اجتماعی است که بسیاری از شخصیت‌های شاهنامه به‌ویژه شاهان و قهرمانان در مواقع مختلف زندگی خود به آن تمسک می‌جویند.
کیانوش بیرانوند؛ حسن شهریاری
دوره 3، شماره 6 ، اسفند 1403، صفحه 87-102
چکیده
ادبیات و انواع آن همواره متأثر از شرایط سیاسی و اجتماعی عصر نویسنده است. رمان‌های تاریخی نیز به‌مثابه یکی از انواع ادبی جدید که در عصر مشروطه پدید آمد، اگرچه ظاهراً روایت‌کننده داستان‌های تاریخی گذشته ایران است، اما با تعمق در داستان‌ها، اندیشه و اهداف نویسنده و شرایط زندگی دوران وی را در لایه زیرین و تفسیری این آثار می‌توان یافت. ...
بیشتر
ادبیات و انواع آن همواره متأثر از شرایط سیاسی و اجتماعی عصر نویسنده است. رمان‌های تاریخی نیز به‌مثابه یکی از انواع ادبی جدید که در عصر مشروطه پدید آمد، اگرچه ظاهراً روایت‌کننده داستان‌های تاریخی گذشته ایران است، اما با تعمق در داستان‌ها، اندیشه و اهداف نویسنده و شرایط زندگی دوران وی را در لایه زیرین و تفسیری این آثار می‌توان یافت. حزب جبهه ملی نیز از جمله احزابی است که در فاصله سال‌های 1321 تا 1332 فعالیت بسیاری گسترده‌ای را در عرصه سیاسی و اجتماعی به رهبری مصدق ایفا کرده است. از این‌رو، بسیاری از نویسندگان نسبت به این حزب گرایش داشته‌اند و در آثار خود به نشر و ترویج آرا و اندیشه‌های این جبهه اقدام کرده‌اند؛ بنابراین بررسی و تحلیل شرایط سیاسی و اجتماعی و نقش احزاب در رمان‌های تاریخی دوره مذکور ضروری به نظر می‌رسد. پژوهش حاضر با روش توصیفی و تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای انجام شده است. نتایج نشان می‌دهد که رمان‌های تاریخی در فاصله سال‌های 1320 تا 1332 متأثر از آرای جبهه ملی هستند. از این رو، استقلال ملی، مردمی بودن، تئوری شکست و پیوند روحانیت با قیام جبهه ملی از مهم‌ترین مفاهیم مشترک میان جبهه ملی و رمان‌های تاریخی هستند که نویسندگان در جای‌جای آثار خود به بازتاب آن پرداخته‌اند.
پریسا معصومی؛ مریم جعفرزاده
دوره 3، شماره 6 ، اسفند 1403، صفحه 105-118
چکیده
هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش و جایگاه اشعار حافظ در آموزش مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی دانش‌آموزان است. اشعار حافظ به‌عنوان یکی از گنجینه‌های ادبی و فرهنگی ایران، دارای مفاهیمی چندلایه و عمیق در زمینه همدلی، عدالت، مدارا، و عشق است که می‌تواند تأثیر بسزایی در پرورش ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی داشته باشد. این پژوهش بر اساس مبانی نظری ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش و جایگاه اشعار حافظ در آموزش مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی دانش‌آموزان است. اشعار حافظ به‌عنوان یکی از گنجینه‌های ادبی و فرهنگی ایران، دارای مفاهیمی چندلایه و عمیق در زمینه همدلی، عدالت، مدارا، و عشق است که می‌تواند تأثیر بسزایی در پرورش ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی داشته باشد. این پژوهش بر اساس مبانی نظری مرتبط با یادگیری اجتماعی، هوش هیجانی، و رشد اخلاقی، تلاش میکند تا اهمیت استفاده از اشعار حافظ در نظام آموزشی را نشان دهد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که استفاده از شعر در فرآیند آموزش می‌تواند زمینهساز تقویت هوش هیجانی، خودآگاهی، همدلی، و مهارت‌های ارتباطی در دانش‌آموزان شود. در جهانی که روزبهروز تعاملات انسانی پیچیدهتر می‌شود، توانایی درک دیگران و ارتباط مؤثر با آن‌ها اهمیتی مضاعف پیدا کرده است. حافظ با تأکید بر ارزش‌های انسانی و اهمیت ارتباطات مثبت، می‌تواند الگویی الهامبخش برای دانش‌آموزان باشد. همچنین اشعار حافظ میتوانند به ایجاد حس تعلّق فرهنگی و تقویت هویّت ملّی دانش‌آموزان کمک کنند.
زینب محمدی البرز؛ فاطمه حاجی رحیمی
دوره 3، شماره 6 ، اسفند 1403، صفحه 121-136
چکیده
علم تلاشی نظام‌مند است که دانش را در قالب توضیحات و پیش‌بینی‌های قابل آزمایش درباره تمامیت جهان می‌سازد و سازمان می‌دهد. یک معنای قدیمی‌تر و نزدیک، که امروزه هنوز هم به کار می‌رود، متعلق به ارسطو است و دانش علمی را مجموعه‌ای از آگاهی‌های قابل اتکا می‌داند که از لحاظ منطقی، قابل توضیح باشند. همچنین گاه به مجموعه گزاره‌ها و اطلاعاتی ...
بیشتر
علم تلاشی نظام‌مند است که دانش را در قالب توضیحات و پیش‌بینی‌های قابل آزمایش درباره تمامیت جهان می‌سازد و سازمان می‌دهد. یک معنای قدیمی‌تر و نزدیک، که امروزه هنوز هم به کار می‌رود، متعلق به ارسطو است و دانش علمی را مجموعه‌ای از آگاهی‌های قابل اتکا می‌داند که از لحاظ منطقی، قابل توضیح باشند. همچنین گاه به مجموعه گزاره‌ها و اطلاعاتی گفته می‌شود که دانشمندان در کاوشهای علمی حول یک موضوع یا برای تأمین یک هدف گردآوردهاند و بین آنان بر اساس زبان علوم مورد گفتگو قرار می‌گیرد. پژوهش حاضر که با روش کتابخانه‌ای انجام گرفته به تأثیرپذیری قرآن از ادبیّات فارسی پرداخته است. یافتههای پژوهش عبارتند از: تمکین از ادبیات قرآنی توسط شاعران و نویسندگان، یک عامل بسیار مهم است. با توجه به اینکه قرآن به‌عنوان یک کتاب کاملاً ادبی، الگویی موفق و نمونه اعلای تأثیرگذاری بر مخاطب است، مورد توجه شاعران و نویسندگان هوشیار ما قرار گرفته و آنان برای اعتلا و فخامت بخشیدن به آثار خود به سراغ قرآن رفتهاند. قرآن از روشهای دیگری از جمله تمثیل نیز استفاده کرده است.
نسیم کرامت
دوره 3، شماره 6 ، اسفند 1403، صفحه 139-154
چکیده
شاهنامۀ فردوسی یکی از ارجمندترین آثار ادب و فرهنگ ایرانزمین است که نه تنها داستان پهلوانی ها و غرور ملّی ایرانیان را بیان میکند، بلکه آکنده از حکمت ها، اسطوره ها، باورها و نیز منعکس کنندۀ فرهنگ و شیوۀ زندگی مردمانی است که در زمان های دور در ایران میزیسته اند. بازتاب آیین هایی چون مهرپرستی و زرتشتی در شاهنامه، ...
بیشتر
شاهنامۀ فردوسی یکی از ارجمندترین آثار ادب و فرهنگ ایرانزمین است که نه تنها داستان پهلوانی ها و غرور ملّی ایرانیان را بیان میکند، بلکه آکنده از حکمت ها، اسطوره ها، باورها و نیز منعکس کنندۀ فرهنگ و شیوۀ زندگی مردمانی است که در زمان های دور در ایران میزیسته اند. بازتاب آیین هایی چون مهرپرستی و زرتشتی در شاهنامه، با توجّه به اینکه از ادیان قدیم ایرانیان بوده اند، کاملاً طبیعی است. اما در این میان حضور ردّ پای آیین‌های کهن و گسترده‌ای چون شمنیسم که کیلومترها دور از خاک ایران رواج داشته اند، تعجّب برانگیز است. آنچه در این مقاله آمده تلاشی است برای نشان دادن وجوه شباهت یا اشتراک برخی مناسک و باورهای شمنی با آنچه در شاهنامه به‌عنوان سند ملّی ایرانیان آمده است. بدین منظور پنج مورد از مناسک و باورهای مشترک یا نزدیک به هم ذکر شده است. بر اساس این شباهت ها گمانه زنی هایی در مورد چرایی این مشابهت ها نیز بیان شده که نیازمند تحقیق و تفحّص بیشتر و مطالعات عمیقتر در این زمینه است. ممکن است در بازیابی پیشینۀ تاریخی و اعتقادی ایرانیان در زمانهای دور و پیش از مهرپرستی و... راهگشا باشد.
فاطمه خورشید؛ فاطمه حاجی رحیمی
دوره 3، شماره 6 ، اسفند 1403، صفحه 157-172
چکیده
هدف این پژوهش نقش هوش مصنوعی در آموزش ادبیّات فارسی است. پژوهش حاضر از نوع مطالعات کیفی به شمار می‌رود که برای انجام آن از روش مروری استفاده شده و مطالب از سایت ها و مقالات داخلی و کمک گرفتن از هوش مصنوعی بهدست آمده است. تأثیرات کاربرد هوش مصنوعی در آموزش، یادگیری جهانی با هوش مصنوعی است؛ یادگیری جهانی نشان می‌دهد آموزش هیچ محدودیتی ...
بیشتر
هدف این پژوهش نقش هوش مصنوعی در آموزش ادبیّات فارسی است. پژوهش حاضر از نوع مطالعات کیفی به شمار می‌رود که برای انجام آن از روش مروری استفاده شده و مطالب از سایت ها و مقالات داخلی و کمک گرفتن از هوش مصنوعی بهدست آمده است. تأثیرات کاربرد هوش مصنوعی در آموزش، یادگیری جهانی با هوش مصنوعی است؛ یادگیری جهانی نشان می‌دهد آموزش هیچ محدودیتی ندارد و هوش مصنوعی می‌تواند به حذف مرزها کمک کند. فناوری با تسهیل یادگیری هر دوره از هر نقطه در سراسر جهان و در هر زمان، تحولات زیادی را به همراه دارد. آموزش مبتنی بر هوش مصنوعی دانش آموزان را به مهارت‌های اساسی فناوری اطلاعات، مجهز می کند. با اختراعات بیشتر، طیف وسیعتری از دورهها به صورت آنلاین در دسترس خواهد بود و با کمک هوش مصنوعی، دانش آموزان میتوانند در هر کجا درس بخوانند. نتایج تحقیق نشان داد که نقش هوش مصنوعی در آموزش ادبیات فارسی در مدارس می‌تواند بسیار مفید و مؤثر باشد. این فناوری می‌تواند در تقویت مهارت‌های خواندن، نوشتن و درک مطلب دانش آموزان کمک کند.
زینب صفرپور؛ مریم جعفرزاده
دوره 3، شماره 6 ، اسفند 1403، صفحه 175-196
چکیده
در این پژوهش مسندالیه در بخشی از سرودههای سهراب سپهری از مجموعۀ حجم سبز بررسی شده است. از روی پلک شب، روشنی؛ من، گل، آب؛ نشانی، پشت دریاها، صدای دیدار، شب تنهایی خوب و سوره تماشا عناوین سرودههایی است که از این مجموعه انتخاب شده است. در این مقاله، بسامدها و تکرارها بررسی شده و به اجمال درون مایهها و اندیشه‌های سهراب از نگاه ...
بیشتر
در این پژوهش مسندالیه در بخشی از سرودههای سهراب سپهری از مجموعۀ حجم سبز بررسی شده است. از روی پلک شب، روشنی؛ من، گل، آب؛ نشانی، پشت دریاها، صدای دیدار، شب تنهایی خوب و سوره تماشا عناوین سرودههایی است که از این مجموعه انتخاب شده است. در این مقاله، بسامدها و تکرارها بررسی شده و به اجمال درون مایهها و اندیشه‌های سهراب از نگاه مخاطب ارزیابی شده است. هدف پژوهش حاضر، بررسی مقاصد ذکر مسندالیه مانند اظهار بشارت، بزرگداشت نهاد اظهار شادمانی، اظهار تأثر و اندوه، تأکید بر نهاد و خوارداشت نهاد است. حذف مسندالیه در دامنۀ پژوهش هم به قرینۀ لفظی و هم به قرینۀ معنوی است. حذف مسندالیه به قرینههای لفظی و معنوی بیشتر به دلیل آشکار بودن مسندالیه است. تقیید مسندالیه نیز بیشتر به قید اضافه و وصف است. با نگاهی وسیعتر به اشعار سهراب ، پیوند نزدیک اشعار او را با طبیعت درمییابد. اهمیت دادن به سادگی و دوری از تعلقات در اشعار او آشکار است بررسی درون مایههای شعر او و ارتباط آن با سمبلهای عرفانی یا با اندیشه‌های توحید محور و بررسی میزان طبیعتگرایی هر یک موضوعات مستقلی است که زمینۀ خاص خود را در تحقیق میطلبد.
محبوبه یوسفیان
دوره 3، شماره 6 ، اسفند 1403، صفحه 199-214
چکیده
واکنش طبیعی و ذاتی انسان در برابر نیروهایی است که او را به چالش میکشند و موقعیت، منافع و ارزش‌های او را به خطر میاندازند. هدف این پژوهش بررسی ویژگیهای ادبّیات پایداری در شعر محمّدرضا عبدالملکیان است. هم چنین دلایل توجّه به این ویژگیها بیان می‌شود. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی تحلیلی است. مهم‌ترین ویژگیهای ادبیات ...
بیشتر
واکنش طبیعی و ذاتی انسان در برابر نیروهایی است که او را به چالش میکشند و موقعیت، منافع و ارزش‌های او را به خطر میاندازند. هدف این پژوهش بررسی ویژگیهای ادبّیات پایداری در شعر محمّدرضا عبدالملکیان است. هم چنین دلایل توجّه به این ویژگیها بیان می‌شود. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی تحلیلی است. مهم‌ترین ویژگیهای ادبیات پایداری عبارتند از: به دعوت مبارزه و جهاد، ستایش آزادگی و آزادی، عشق به میهن و القای امید به آینده و پیروزی موعود و... . برخی از ویژگیهای مقاومت و پایداری را در برخی از اشعار محمدرضا عبدالملکیان می‌توان دید. یافتههای پژوهش نشان می‌دهد که در شعر محمدرضا عبدالملکیان ویژگیهای ادبّیات پایداری از قبیل نوید فتح و نشان دادن افق روشن پیروزی، تلفیق روح حماسی و اسطورهای با مضامین پایداری، ستایش شهادت و شهیدان، انعکاس باورهای دینی و مذهبی و بزرگ داشت فرهنگ عاشورا، عشق به میهن، دعوت به بیداری و غفلت ستیزی، القای امید به آینده و پیروزی موعود، ستایش آزادی و آزادگی و دعوت به جهاد و مبارزه علیه ظلم و استبداد است.
محمدامین اجاقی
دوره 3، شماره 6 ، اسفند 1403، صفحه 217-235
چکیده
احمد محمود دارای آثار متعددی در قالب داستان کوتاه و رمان است. وی در آثارش سعی خود را بر وصف شرایط و روابط حاکم میان فرد و اجتماع نهاده است؛ یعنی توصیف زندگی روزانهی مردم عادی، نیازها و نگرانی هایشان در طی جو حاکم بر نظام اجتماعی که در قالب روایتهای داستانی گنجانیده شدهاند. این نوع داستان پردازی، سبک وی را در زمره نویسندگان متمایل به ...
بیشتر
احمد محمود دارای آثار متعددی در قالب داستان کوتاه و رمان است. وی در آثارش سعی خود را بر وصف شرایط و روابط حاکم میان فرد و اجتماع نهاده است؛ یعنی توصیف زندگی روزانهی مردم عادی، نیازها و نگرانی هایشان در طی جو حاکم بر نظام اجتماعی که در قالب روایتهای داستانی گنجانیده شدهاند. این نوع داستان پردازی، سبک وی را در زمره نویسندگان متمایل به رئالیسم اجتماعی یا واقع گرایی اجتماعی قرار داده است. گرایش محمود به واقعگرایی در آثارش، همچنین وجود نشانه های رئالیسم اجتماعی در داستان های وی، دلیلی برای مطالعه و بررسی داستان های احمد محمود است، بدین سبب با طرح این سوال که وجود چه مشخصه هایی، نوشته های احمد محمود را ذیل سبک واقع گرایی اجتماعی قرار می دهد به بررسی پژوهش حاضر پرداخته شده است. در این بررسی هدف اصلی، روشنتر نمودن هر چه بیشتر فضای رئالیستی داستان های محمود و سبک رئالیسم اجتماعی وی بوده چنانکه آثارش از بهترین نمونه های این سبک در داستان نویسی ایران است. در این پژوهش با رویکردی تحلیلی توسعه ای و از طریق مطالعات کتابخانه ای، همچنین تحلیل عناصر رئالیسم اجتماعی در رمان های که بارزترین نمونه های آثار رئالیسم «بازگشت» و داستان کوتاه «مدار صفردرجه»، «زمین سوخته»، «داستان یک شهر» ،«همسایهها» اجتماعی احمد محمود به شمار می آیند، مشخص شد که احمد محمود با ذکاوتی خاص در انتخاب موضوعات اجتماعی به عنوان درونمای آثار، خلق شخصیت های داستانی به عنوان چهره ها و تیپ هایی که نمونه هایی از افراد زندگی روزمره اطراف ما هستند، همچنین قرار دادن این شخصیت ها در حوادثی قابل باور، توانسته است آثاری با سبک واقع گرایی اجتماعی خلق نماید.