نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه کاشان، کاشان، ایران
چکیده
احمد محمود دارای آثار متعددی در قالب داستان کوتاه و رمان است. وی در آثارش سعی خود را بر وصف شرایط و روابط حاکم میان فرد و اجتماع نهاده است؛ یعنی توصیف زندگی روزانهی مردم عادی، نیازها و نگرانی هایشان در طی جو حاکم بر نظام اجتماعی که در قالب روایتهای داستانی گنجانیده شدهاند. این نوع داستان پردازی، سبک وی را در زمره نویسندگان متمایل به رئالیسم اجتماعی یا واقع گرایی اجتماعی قرار داده است. گرایش محمود به واقعگرایی در آثارش، همچنین وجود نشانه های رئالیسم اجتماعی در داستان های وی، دلیلی برای مطالعه و بررسی داستان های احمد محمود است، بدین سبب با طرح این سوال که وجود چه مشخصه هایی، نوشته های احمد محمود را ذیل سبک واقع گرایی اجتماعی قرار می دهد به بررسی پژوهش حاضر پرداخته شده است. در این بررسی هدف اصلی، روشنتر نمودن هر چه بیشتر فضای رئالیستی داستان های محمود و سبک رئالیسم اجتماعی وی بوده چنانکه آثارش از بهترین نمونه های این سبک در داستان نویسی ایران است. در این پژوهش با رویکردی تحلیلی توسعه ای و از طریق مطالعات کتابخانه ای، همچنین تحلیل عناصر رئالیسم اجتماعی در رمان های که بارزترین نمونه های آثار رئالیسم «بازگشت» و داستان کوتاه «مدار صفردرجه»، «زمین سوخته»، «داستان یک شهر» ،«همسایهها» اجتماعی احمد محمود به شمار می آیند، مشخص شد که احمد محمود با ذکاوتی خاص در انتخاب موضوعات اجتماعی به عنوان درونمای آثار، خلق شخصیت های داستانی به عنوان چهره ها و تیپ هایی که نمونه هایی از افراد زندگی روزمره اطراف ما هستند، همچنین قرار دادن این شخصیت ها در حوادثی قابل باور، توانسته است آثاری با سبک واقع گرایی اجتماعی خلق نماید.
کلیدواژه‌ها
- اسکولز، رابرت، (1300) عناصر داستان، ترجمه فرزانه طاهری، تهران: نشرمرکز، چاپ اول.
- ایرانی، ناصر، 1320 (، هنر رمان، تهران: نشر آبانگاه، چاپ اول)
- پوینده، محمد جعفر، 1300 (درآمدی بر جامعه شناسی ادبیات، تهران: نشر نقش جهان، چاپ اول)
- چایلدز، پیتز، 1321 (، مدرنیسم، ترجمه رضا رضایی، تهران: نشر ماهی، چاپ دوم)
- داد، سیما، 1302 (، فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران: نشر مروارید، چاپ دوم)
- زنوزی جلالی فیروز، تحلیل و نقد رمان های احمد محمود، تهران: نشر تندیس، چاپ اول. «زمین سوخته» 1321 (، باران بر)
- شکری، فدوی، 1321 (واقعگرایی در ادبیات داستانی معاصر، تهران: نشر نگاه چاپ اول)
- عبداللهیان، حمید، (1309 )، کارنامه نثر معاصر، تهران: نشر پایا، چاپ اول.
- فورستر، ادواردمورگان، (1319)، جنبه های رمان، ترجمه ابراهیم یونسی، تهران: نشر نگاه چاپ چهارم.
- گلستان، لیلی، (1321)، حکایتحال (گفتگو با احمدمحمود) ، تهران: نشر معین، چاپ دوم.
- محمود، احمد، (1319) ، دیدار، تهران: نشر نو .چاپ سوم.
- 1301، (مدار صفردرجه، 3 جلد، تهران: نشر معین، چاپ سوم. ----------- )
- 1302،(زمین سوخته، تهران: نشر معین، چاپ سوم. ----------- ) -
- 1328 ، (داستان یک شهر، تهران: نشر معین، چاپ ششم. ----------- )
- 1320 ، (همسایه ها، نشر ----------- )، چاوشان نوزایی کبیر، چاپ اول.
- مستور، مصطفی، (1321)، مبانی داستان کوتاه، تهران: نشر مرکز، چاپ سوم.
- میرعابدینی، حسین، (1321)، صد سال داستان نویسی ایران، 8 جلد، تهران: نشر چشمه، چاپ چهارم.
- میرصادقی، جمال، (1319)، عناصرداستان، تهران: نشر شفا، چاپ اول
- یونسی، ابراهیم، (1355)، هنر داستان نویسی، تهران: نشر امیرکبیر، چاپ سوم__
)