تقلید نزدیک از افکار و عبارات نویسندگان دیگر، کپی‌برداری در بیان ایده‌ها، تشابهات ساختاری در متن یا نسبت دادن ایده‌ها و نتایج دیگران بدون ارجاع صحیح، یا معرفی آن به عنوان یک پژوهش علمی اصیل، سرقت علمی محسوب می‌شود. مجله پژوهش نامه صبا سرقت علمی را بررسی کرده و آن را به عنوان یک الزام در فرآیند پژوهش در نظر می‌گیرد. برای این منظور، نرم‌افزار مورد استفاده برای بررسی مقالات، سمیم نور می‌باشد.
موارد زیر همگی سرقت علمی محسوب می‌شوند:
- معرفی کار دیگران به عنوان اثر خود
- کپی کردن عبارات یا ایده‌های دیگران بدون ذکر منبع
- ارائه اطلاعات نادرست درباره منبع
- تغییر کلمات، کپی کردن ساختار جملات از یک منبع بدون ذکر منبع
- کپی کردن تعداد زیادی از کلمات یا ایده‌ها از یک منبع به طوری که بخش عمده کار شما را تشکیل دهد (چه منبع ذکر شود چه نشود)
- تصاویر و نمودارها: استفاده از تصاویر، نمودارها و گراف‌ها در کار شما بدون دریافت مجوز مناسب و ارائه استناد صحیح، سرقت علمی محسوب می‌شود. نویسندگان باید در صورت نیاز برای استفاده از هرگونه تصویر یا نمودار، مجوز کتبی از صاحب اثر دریافت کنند.
سیاست و اقدامات مربوط به سرقت علمی
پژوهش نامه صبا بررسی تشابه متنی را قبل از فرآیند داوری همتا انجام می‌دهد و بر اساس میزان تشابه محتوا اقدامات زیر صورت می‌گیرد:
- اگر میزان تشابه مقاله کم باشد، مقاله برای اصلاح به نویسنده بازگردانده می‌شود. نویسنده می‌تواند پس از حذف تمامی تشابهات و بازنگری محتوا، مقاله را مجدداً ارسال کند. پس از اصلاح، بررسی دقیق‌تری روی مقاله ارسالی مجدد انجام می‌شود تا از هرگونه سرقت علمی احتمالی و کپی‌برداری از داده‌های منتشر شده جلوگیری شود.
- اگر میزان تشابه محتوا بسیار بالا باشد، مقاله رد شده و امکان اصلاح و انتشار را نخواهد داشت.
در مواردی که سرقت علمی در مراحل بعدی تشخیص داده شود، کلیه اقدامات مربوط به تخلف سرقت علمی انجام خواهد شد. اگر میزان سرقت علمی پس از انتشار بسیار بالا تشخیص داده شود، مقاله حذف خواهد شد.
توصیه‌هایی به نویسندگان
- همواره به درستی به منابع استناد کنید و ایده‌ها را به صاحبانشان نسبت دهید.
- تمامی منابع باید حاوی اطلاعات کتاب‌شناختی کامل باشند.
- تمامی منابعی که در متن به آنها استناد شده است باید در فهرست منابع ذکر شوند و بالعکس.
- در مواردی که بیش از 5 کلمه متوالی کپی شده است، باید از علامت نقل قول استفاده شود.