نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی کارشناسی علوم تربیتی دانشکدۀ هدی قم، قم، ایران
2 استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه مجازی، جامعه المصطفی العالمیه قم، قم، ایران
چکیده
هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش و جایگاه اشعار حافظ در آموزش مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی دانش‌آموزان است. اشعار حافظ به‌عنوان یکی از گنجینه‌های ادبی و فرهنگی ایران، دارای مفاهیمی چندلایه و عمیق در زمینه همدلی، عدالت، مدارا، و عشق است که می‌تواند تأثیر بسزایی در پرورش ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی داشته باشد. این پژوهش بر اساس مبانی نظری مرتبط با یادگیری اجتماعی، هوش هیجانی، و رشد اخلاقی، تلاش می‌کند تا اهمیت استفاده از اشعار حافظ در نظام آموزشی را نشان دهد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که استفاده از شعر در فرآیند آموزش می‌تواند زمینه‌ساز تقویت هوش هیجانی، خودآگاهی، همدلی، و مهارت‌های ارتباطی در دانش‌آموزان شود. در جهانی که روزبه‌روز تعاملات انسانی پیچیده‌تر می‌شود، توانایی درک دیگران و ارتباط مؤثر با آن‌ها اهمیتی مضاعف پیدا کرده است. حافظ با تأکید بر ارزش‌های انسانی و اهمیت ارتباطات مثبت، می‌تواند الگویی الهام‌بخش برای دانش‌آموزان باشد. همچنین اشعار حافظ می‌توانند به ایجاد حس تعلّق فرهنگی و تقویت هویّت ملّی دانش‌آموزان کمک کنند.
کلیدواژه‌ها
- استوار، صغری و خیر، محمد و لطیفیان، مرتضی (1385)، بررسی سو گیری حافظه (شناختی) در نوجوانان با اختلال اضطراب اجتماعی، نشریه روانشناسی، 10(3)، 349-364.
- زارع، حسین و ناهید قنبریها، اسماعیل سعدی پور (1387)، «مقایسه نحوه بازشناسی حافظه در دانش آموزان با و بدون اضطراب اجتماعی»، نشریه بین المللی علوم رفتاری، 2(3)، 193.
- خاتون آبادی، رویا و عاشوری، محمد (1397)، «حافظه فعال و کفایت اجتماعی: دانش آموزان شنوا و ناشنوا»، مجله مطالعات ناتوانی، 8(1)، 42.
- خیالی خطیبی، احمد (1398)، «بررسی تقابلهای اجتماعی در برخی اشعار حافظ»، نشریه مطالعات زبان فارسی، 2(4)، 107-122.
- ساده، داوود سعیدنیا، محمدرضا و پیتر استایدل، کامبیز حیدرزاده (1398)، «تأثیر مسئولیت اجتماعی برند بر روی حافظه مصرف کنندگان با تحلیل امواج مغزی»، فصلنامه تازههای علوم شناختی، 21(2)، 74-82.
- عباس تباربزرودی، مائده و هادی هاشمی رزینی، محمدحسین عبداللهی (1396)، «اثربخشی آموزش شایستگی هیجانی بر اضطراب، حل مسئله اجتماعی و حافظه کاری کودکان»، فصلنامه مطالعات روانشناسی بالینی، 8(29)، 21-43.
- عدمی، زهرا و محمود علیلو، مجید و نظری، محمدعلی (1397)، «مقایسۀ ظرفیت حافظۀ کاری هیجانی افراد عادی با افراد دارای نشانههای اضطراب اجتماعی»، فصلنامه تازههای علوم شناختی، 20(4)، 35.
- مددی، یگانه (1398)، «بدون تاریخ انقضاست شعر حافظ»، ماهنامه مدیریت ارتباطات، 113، 50.
- مهرآوران، محمود و قاسمی، مهدی (1396)، «حافظ و نقد اجتماعی»، نشریه پژوهشهای دستوری و بلاغی، 7(11)، 187-212.
- همایونی، صادق (1387)، «تأثیر اعتقادات و رسوم مردم و شرایط اجتماعی زمان حافظ بر شعر او»، فصلنامه اباختر، 4(15)، 197.
)