نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه مجازی، جامعه المصطفی العالمیه قم، قم، ایران
چکیده
با سیری در آثار منظوم و منثور فارسی در مییابیم که تأثیر قرآن در ادب فارسی بسیار گسترده است. در دورههای مختلف شعر فارسی، شاعران به شیوههای گوناگونی از آیات قرآن بهرهمند شدهاند. سبک هندی، بستری مناسب برای رونق غزل به شمار می آید. عبدالقادر بیدل دهلوی با سرودن شمار فراوانی غزل، یکی از معروف ترین شاعران سبک هندی و پیشرو در غزل سرایی است که به تغزّل، توسعه صوری و معنایی بخشید. تفاوت عمده غزل سرایی وی با دیگر غزل گویان بزرگ سبک هندی، جنبه توحیدی و عرفانی آثار اوست بیدل دهلوی از جمله شاعرانی است که در شعر خویش به آیات قرآنی نظر داشتهاست. در این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی انجام گرفته است به جلوهای از آیات قرآن در غزلیات بیدل دهلوی پرداخته شد که میتواند در زمینۀ شناخت ابعاد شعر بیدل و میزان تأثیرپذیری شاعر از قرآن، سودمند باشد.
کلیدواژه‌ها
- قرآن کریم (1381)، ترجمه مهدی فولادوند، چاپ دوم، قم: چاپخانه دارالقرآن کریم (دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی).
- یدل دهلوی، عبدالقادر (1386)، دیوان، به تصحیح اکبر بهداروند، تهران: انتشارات نگاه.
- ـــ (1344)، کلیات، به تصحیح خالد محمد خسته و دیگران، ج 2، کابل: ریاست دارالتألیف وزارت علوم افغانستان.
- شنی آرانی، ماشاالله (1383)، تجلّی قرآن و معارف اسلامی در اشعار بیدل دهلوی، چاپ دوم، تهران: نشر هستی نما.دهخدا، علی اکبر (1377)، لغتنامه، چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- شفیعی کدکنی، محمدرضا (1366)، شاعر آیینهها، تهران: نشر آگاه.
- مصاحب، غلامحسین (1378)، دائره المعارف فارسی، تهران: انتشارات امیرکبیر.
)