نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه مجازی، جامعه المصطفی العالمیه قم، قم، ایران
2 استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه مجازی، جامعه المصطفی العالمیه قم، قم، ایران
چکیده
بررسی نقش زنان در شاهنامۀ فردوسی و خمسۀ نظامی و بازتاب سیمای آنها، جزو بحثهایی است که همیشه مورد مناقشه اهل فن و تحقیق بوده است. برخی معتقد به زن ستیزانه بودن شاهنامه هستند و برخی دیگر در پی رد این مدعا. هدف از انجام این پژوهش بررسی شخصیت، نقش و تأثیر زنان شاهنامه در داستانهای آن است. شخصیت هر یک از زنان شاهنامه منحصر به فرد و یکتاست؛ همچنان که نقش زنان در تمامی داستانهای شاهنامه یک شکل نیست و دارای تأثیرات متفاوتی است و نقش آنان در هر دوره، چه اساطیری و چه پهلوانی و چه تاریخی بسامد گوناگوئی دارد. بررسی شخصیت و نقش زنان در داستانهای شاهنامه موجب میشود تا آنها را بهتر شناخته و کنشها و واکنشهای آنان، در راستای داستانها به درستی مورد بررسی قرار داده شود. این مقاله ابتدا به دیدگاه حاکم زنان در شاهنامه نسبت به زنان پرداخته است. سپس نقش کلی زنان در شاهنامه را مورد بررسی قرار میدهد. در ادامه به تحلیل و بررسی نقش و شخصیت هر یک از زنان شاهنامه و تأثیر هر یک در روند داستانها میپردازد.
کلیدواژه‌ها
- اسلامی ندوشن، محمدعلی (۱۳۶۹)، مردان و زنان شاهنامه، به کوشش ناصر حریری: فردوسی، زن و تراژدی، چ دوم، بابل: کتابسرای بابل.
- اسلامی ندوشن، محمدعلی(۱۳۷۰)، آواها و ایماها، تهران: انتشارات یزدان.
- حسین علی نقی (1390)، «تحلیل شخصیت زنان در شاهنامۀ فردوسی»، فصلنامه علمی پژوهشی زن و فرهنگ، سال سوم، شماره نهم، صص ۸۱-۵۹.
- اکبری، امیر و مسیح فر، فاطمه (1394)، مجلّه ایرانی دانشکده ادبیّات وعلوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان/ سال چهاردم، شمارة بیست و هشتم.
- اکبری، منوچهر(۱۳۸۰) شایست و ناشایست زنان در شاهنامه، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران.
- بصاری، طلعت (۱۳۵۰)، زنان شاهنامه، تهران: انتشارات دانشسرای عالی.
- بهامیریان قهفرخی، فرخنده، لویمی، سهیلا (۱۳۸۸)، «آشنایی با نقش زنان در تحولات ادبی»، فصلنامه علمی و پژوهشی زن و فرهنگ، سال اول، شماره اول، صل ۶۸-۵۶.
- ریاضی، حشمت الله (۱۳۸۴)، برگردان روایت گونه داستانها و پیامهای شاهنامه فردوسی، تهران: نشر اوحدی.
)