نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه مجازی، جامعه المصطفی العالمیه قم، قم، ایران
2 استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه مجازی، جامعه المصطفی العالمیه قم، قم، ایران
چکیده
پژوهش حاضر به منظور بررسی تحلیلی برخی از اشعار امیرهوشنگ ابتهاج در مقایسه با اشعار اصلی منوچهر آتشی انجام شده است. بدین منظور ابیاتی از دفتر شعر هوشنگ ابتهاج و منوچهر آتشی استخراج و به ترتیب مورد تحلیل و تبیین قرار گرفت. عمده‌ترین یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که شاعران یاد شده از جمله شاعران سبک‌شناس و حرکت‌ساز معاصر هستند که در دو حوزه سبک شعر سنّتی و مدرن آثاری هنری خلق کرده‌اند و از ساختار زبانی خاص و تصویرسازی مدرن برخوردارند. آتشی و ابتهاج عاشق مکتب نیما شدند و ابتدا اشعار خود را مطابق با شعر نیما و به پیروی از او می‌سرایند. این اهمیّت قبل از انقلاب و درست از ابتدای دوران معاصر شروع شده و تا کنون ادامه دارد. عناصر طبیعت در شعر آتشی و ابتهاج از شاخص‌ترین مواد اولیه برای تصویرسازی هستند. تفاوت اصلی سازوکار زبانی شعر سنّتی آتشی و ابتهاج در این است که سیمای شعری در آثار ابتهاج چندان متنوّع نیست و همین ویژگی به کیفیت «یک‌صدایی» شعر منجر شده است، در حالی که آتشی در شعر مدرن می‌کوشد از انتقال معنا فراتر رفته و دنیای جدیدی از واژه‌ها و آواها و رنگ‌ها بیافریند و زبانی «چندمعنایی» در شعر خود به‌وجود آورد.
کلیدواژه‌ها
- آتشی، منوچهر (1388)، دیوان اشعار (1)، تهران: نگاه.
- ـــــــــــــ (1383)، خلیج و خزر، تهران: نگاه .
- ــــــــــــ (1379)، چه تلخ است این سیب، تهران: نگاه.
- ــــــــــــ (1383)، دیدار در فلق، تهران: نگاه.
- ـــــــــــ (1378)، مجله شعر و هنر، تهران: نگاه.
- ـــــــــــ (1365)، دوران کودکی، تهران: طوس .
- ابتهاج، هوشنگ (1382)، یادگار سرو خون، تهران: طوس.
- ــــــــــ (1375)، راه و آهی (گزیده هفت شعر)، چاپ سوم، تهران: سخن.
- ــــــــــ (1386)، سیاه مشق، چاپ نوزدهم، تهران: کارنامه.
- ارشاد، محمدرضا (1382)، کهن الگو، تهران: هنگامه.
- تمیمی، فرخ (1378)، پلنگ دره دیزاشکن (زندگی و شعر منوچهر آتشی)، تهران: ثالث.
- جورکش، شاپور (1383)، بوتیقای شعر نو، تهران: ققنوس.
- ده بزرگی، غلام حسین (1384)، ادبیات معاصر ایران، تهران.
- شفیعی کدکنی، محمدرضا (1384)، با چراغ و آیینه (جستجوی خاستگاه شعر معاصر)، تهران: سخن.
- ــــــــــ (1378)، ادبیات فارسی از عصر جامی تا کنون، تهران: سخن.
- عابدی، کامیار (1377)، در زلال شعر، تهران ثالث.
- فاطمی، علی (1371)، اساطیر، تهران: نیستان.
- فتوحی، محمود (1390)، سبک شناسی (نظریهها، دیدگاهها و روشها)، تهران: علمی.
- قربانعلی، مهنوش (1382)، افق شعر معاصر ایران، تهران: بازتاب.
- مختاری، محمد (1377)، شعر جنوبی (شعر بومی منوچهر آتشی)، چاپ سوم، تهران: هنگامه.
- یاحقی، محمد جعفر (1381)، چون سبوی تشنه، تهران: روزگار.
)